Landelijk Kennisnetwerk Systeemdenken voor een Gezonde Samenleving

Hart- en vaatziekten zorgen voor de grootste ziektelast in Nederland en er bestaan grote sociaaleconomische gezondheidsverschillen. Deze ziektelast is voor een belangrijk deel te voorkomen door het bevorderen van een gezonde leefstijl, inclusief een gezond voedingspatroon, niet roken en voldoende bewegen. Inzetten op individuele gedragsverandering is echter niet voldoende om op populatieniveau gezondheidswinst te boeken. Er is daarom toenemende aandacht voor de leefomgeving die het makkelijk of moeilijk kan maken om een gezonde leefstijl aan te leren en vol te houden. Echter, het gezonder maken van de leefomgeving is niet eenvoudig, omdat deze omgeving ook weer onderdeel is van een breder systeem van bijvoorbeeld sociale, economische en politieke factoren. De toepassing van systeemdenken zorgt voor een betere grip op deze complexe werkelijkheid en het vinden van mogelijke manieren (aangrijpingspunten) om deze gezonder te maken. Er is momenteel echter een versnippering van de kennis over systeemdenken tussen verschillende wetenschappelijke disciplines en er is substantiële vertraging tussen wetenschappelijke inzichten en de praktische toepassing ervan – wat we hier aanduiden als ‘systeemdoen’.

Wist je dat......

...Wel 80% van het productaanbod in Nederlandse supermarkten ongezond is? (Poelman et al., 2021)

...Slechts 21% van de aanbiedingen in Nederlandse supermarkten voor gezonde producten is? (Poelman et al., 2021)

...In 2022 wel 23% van de totale sterfte onder mannen en vrouwen veroorzaakt werd door hart- en vaatziekten? (Hartstichting)

...De levensverwachting van mensen met obesitas gemiddeld 5 jaar lager ligt dan die van mensen met een gezond gewicht en hun zorgkosten gemiddeld 30% hoger zijn? (Ruijter et al., 2023)